Serhat Tabanca İran 'da Asya Belediye Başkanları Toplantısına Marmara Grubu Vakfı adına katıldı.

Toplantıda söz alan Av. Serhat Tabanca şehir ve insan konulu bir sunum yaptı.

Asya Belediye Başkanları Toplantısı sonrası Av. Serhat Tabanca yeni oluşturulan Hatıra Ormanına Türkiye adına da bir ağaç dikti.

Av. Serhat Tabanca'nın konuşma metni aşağıdadır:

Marmara Grubu Vakfı İcra Konseyi Üyesi Av. Serhat Tabanca’nın 21 Kasım 2024 günü Asian Mayors Forum’da Yaptığı Konuşma Metni

Değerli Asian Mayors Forum Katılımcıları,

Sizleri İstanbul'dan Marmara Grubu Vakfı'ndan selamlıyorum.

Ev sahiplerimize gösterdikleri yüksek misafirperverlikten ötürü teşekkürlerimi sunarak, “Düşünen İnsan, Düşünen Şehir” başlıklı konuşmama başlamak istiyorum.

İnsanlar gibi şehirler de değişti. Değişen yaşam alışkanlıklarımız, şehirleri de dönüştürüyor. Ve insan giderek bireyselleşip kendinden ve toplumdan uzaklaştıkça şehir de insandan uzaklaşıyor. Oysaki insanlık şehir yaşamına kolay erişmedi. 

Toprağın işlenmesi ve tarımın yapılması ile küçük köylerden oluşan yerleşik hayat başladı. Yüzyıllar süren tarım toplumu ve toprak egemenliği, sanayi devrimi ile yerini sanayi ve makineye bıraktığında köyler de şehirlere dönüştü. Yatay yerleşim alışkanlığı dikey yerleşime, bahçeli evler apartmanlara dönüştü hızla.

Günümüzde yaşanan hızlı bilgi artışı, değişme, gelişme ve bilgi toplumuna geçiş süreci, insan ve şehir hayatını daha bir derinden etkiledi. Hızlanan iletişim ve ulaşım, şehir hayatını hızlandırırken kalabalığı yoğunlaştırmış ve insanları mantık olarak yakınlaştırmış ama duygu olarak uzaklaştırmıştır. Hızlanan hayatla birlikte mekânlar da boyut değiştirdi ve bilgi toplumunun ileri teknoloji ile donatılmış şehirleri, insanı ve onun değerlerini unutturdu adeta. Öyle ki aynı mekânları paylaşan insanlar, birbirlerinden habersiz. İnsanlar şehirlere, şehirler de insanlara benzemeye başladı.

İnsanların mantığı, duyguları ve sosyal yönü var, şehirlerin de öyle. Zekası (IQ) gelişmiş, matematik olarak yerleşik, sayılar bakımından düzgün bir şehrin, duygusal zekası (EQ) az gelişmiş ise şehirde estetik sorunlu, boyutlar sıkıcı, kendi içine çekilmiş, duygularını yaşayamayan bir insan görüntüsü hâkim olur. Dolayısıyla akıl gözü tek başına yeterli değil, gönül gözü de gerekli şehir için. Böylece şehirleri şehir yapan, yapıların arasında dolaşan ve görünmeyen duygulardır, tarihtir, estetiktir.

Nasıl ki bazı insanlar, bedenleri, jest ve mimikleri ile diğerlerine pozitif enerji verirler, şehirler de üst yapıları, alt yapıları ile kucak açarlar ya da soğuk dururlar.

Bir insan duyar, düşünür, hisseder, dinler. Bir şehir de düşünür, dinler, hisseder aslında.

Nitekim şehirler de ruh taşır insanlar gibi. Dokunulmaz, görünmez ama her ayrıntısında hissedilir bu ruh. Tek boyutlu, tek renkli yapılar yığınını aşamayan şehirler, ruhsuz kalır. Ruhsuz kalan her canlı gibi her türlü kirlilik gelişir, huzur kaybolur, servilerin sesi duyulmaz.

Şehir, bütün ayrıntılarıyla insanların duygularına, duygusallığına hitap etmeyi unutmamalıdır. Çünkü şehir de bir bütündür insan gibi. Üzerinde taşıdığı insanları yedirir, barındırır, korur. Bununla da kalmaz. Çünkü temel ihtiyaçlarımız arasında sevgi yer alır. Evet, şehir barındırdıklarına sevgi sunmalı, âşıklar yetiştirmeli bağrında, iyi hisseden kişilere mekân olmalı. Daha iyiye ulaşmaları için insanları zorlamalı, yarışmalı onlarla şehir. Küskünlere kucak açmalı, ötekiler için “biz” mekânı olabilmeli. Misafirlerini el üstünde tutabilmeli çünkü yaşayanlar misafirleridir şehirlerin.

İnsanı diğerlerinden farklı kılan kişiliğidir. Şehirler de böyle. Hangi şehir bir diğerine benzer? İnsanı ayakta tutan kimliği, değerleri ve kişiliği gibi, şehirleri de ayakta tutan değerler vardır. Şehir, yüzyılların kişiliklerini, değerlerini, kültürünü, canlı ya da cansızlarını bağrında taşımanın zenginliği ile bir kimlik oluşturur.

Nitekim mekânlar, onları yaşayanları yansıtır ve mekânlar onları yaşayanlar kadar önemlidir. Dolayısıyla şehir; dengesiz, düzensiz, saldırgan, uyumsuz bir anti sosyal kişilik sergilememeli. Yaşatmayı, yaşamayı, yardımlaşmayı, uyumu körüklemeli.

Şehir, üstünde gördüklerimiz kadar altında hissettiklerimizle de bir bütündür. Çünkü Büyük Türk Şairi Yahya Kemal Beyatlı’nın dediği gibi “Biz ölülerimizle birlikte yaşarız.” Yaşayanlar kadar ölülerin de mekânıdır ve ölülerle yaşayanları buluşturur şehirler.

Geçmişle geleceği buluşturan ve konuşturan iletişim kanallarıdır şehirler. Öz geleceği, öz geçmişinden habersiz olamaz şehirlerin. Şehir, gelişen medeniyetle birlikte şiddeti azaltmalı, ulaşım köprüleri kadar önemli olan diyalog köprüleri, her türlü anlaşmazlığı çözmeli, değilse ortak değerler bireyselleşir, sosyal çözülme kaçınılmaz olur. Saldırganlık içgüdüsü harekete geçer ve insanlar gelişmiş bir teknoloji içinde köylerini özlemeye başlarlar. Ya köylerine geri dönerler ya da şehirlerini köye çevirirler.

Yüzyılların tabii ve tarihi güzelliklerini gölgelemeye hiçbirimizin hakkı yok. İster yaşayanlar ister yönetenler fark etmez. Şehir kimliğini, gündelik kazanımlara heba edersek, şehir buna dayanamaz, bir gün hesap sorar, belki de taşıyamaz artık yükümüzü, keser iletişimini ve duymaz olur bizi.  Nitekim yolu aşk durağından geçmemiş, sevgi denizinden nasibini almamış kişilerin yönettiği şehirler de sevgisiz, kişiliksiz, kimliksiz kaldığı tarih boyunca gördüğümüz bir gerçektir.

Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.